โลกร้อนขึ้นอย่างต่อเนื่อง และข่าวร้ายคือเราอาจปรับตัวกันไม่ทันแล้ว

รายงานจาก Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) หรือคณะกรรมการระหว่างรัฐบาลว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศภายใต้การทำงานขององค์การสหประชาชาติ ฉบับที่ 6 ล่าสุดประจำปี 2022 แสดงความกังวลขั้นสูงต่อสภาวะการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ อีกทั้งนักวิชาการหลายฝ่ายในคณะ IPCC ยังบอกเป็นเสียงเดียวกันว่า ถ้าพวกเราไม่ลงมือทำอะไรเลยในตอนนี้ ไม่ว่าจะเป็นทั้งเรื่องการปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน หรือการพัฒนาโครงสร้างขั้นพื้นฐานเพื่อรับมือและช่วยฟื้นตัวจากภาวะโลกร้อน ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นต่อโลกและเราก็อาจจะแย่จนสายเกินแก้ได้ 

เราอาจคิดว่าโลกร้อนเพิ่มขึ้นแค่ไม่กี่องศาจะเป็นอะไรไป แต่อันที่จริงแล้วการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิโลกแค่ 1.5 องศาเซลเซียสนั้นไม่ใช่เรื่องเล่นๆ อย่างที่คาดคิด เพราะการเพิ่มสูงของอุณหภูมิโลกเพียง 1.5 องศาเซลเซียสก็เพียงพอแล้วที่จะทำให้ร้อยละ 8 ของพื้นที่เกษตรกรรมทั่วโลกประสบปัญหาเพาะปลูกไม่ได้ เนื่องจากสภาพอากาศที่ไม่เหมาะสม ความแห้งแล้ง หรือน้ำท่วมอย่างต่อเนื่องยาวนาน และหากอุณหภูมิของโลกสูงขึ้นมากกว่า 2 องศาเซลเชียส รายงาน IPCC6 ยังคาดการณ์ว่าประชากรราว 3,000 ล้านคนทั่วโลกก็อาจต้องพบกับภาวะการขาดแคลนน้ำเพื่อการอุปโภคและบริโภค การเพาะปลูกและการประมงทั่วโลกจะลดกำลังการผลิตลง และเด็กๆ ในภูมิภาคแอฟริกาอีกราว 1.4 ล้านคนอาจจะประสบกับภาวะขาดสารอาหารอย่างหนักจนกระทบต่อการเจริญเติบโตที่สมวัย 

และที่ควรไฮไลท์ซ้ำๆ ก็คือ หากอุณหภูมิโลกเพิ่มสูงขึ้นถึง 3 องศาเซลเชียส ก็จะทำให้ความเสี่ยงของภัยพิบัติทางธรรมชาติและสภาพภูมิอากาศรุนแรงขึ้นมากกว่า 5 เท่า ซึ่งทั้งหมดนั้นอาจเกิดขึ้นภายในศตวรรษนี้ โดยระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นรวมถึงภาวะฝนตกรุนแรงนั้นยังอาจส่งผลกระทบรุนแรงต่อการดำเนินเศรษฐกิจทั่วโลกเพิ่มเป็น 4 เท่าจากปัจจุบัน ที่สำคัญคือสัตว์โลกและพืชพรรณอีกราวร้อยละ 29 ทั่วโลกก็อาจจะล้มหายและสูญพันธุ์ไปด้วย 

นอกจากนั้น รายงาน IPCC6 ยังเผยให้เห็นข้อกังวลเร่งด่วน 4 ประการจากสภาวะการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิโลก ดังนี้

1. การเพิ่มสูงขึ้นของสภาพอากาศจะส่งผลกระทบที่รุนแรงเป็นวงกว้างต่อทั้งธรรมชาติและมนุษย์โลก แม้ว่าเราจะเตรียมการเพื่อปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิโลกแล้วก็ตาม ผลกระทบที่คาดการณ์ในรายงาน IPCC6 ประจำปี 2022 นี้ยังมีการประมาณความรุนแรงของภาวะโลกร้อนที่สูงกว่าการศึกษาครั้งที่ผ่านมาหลายเท่าตัว
2. รายงานระบุถึงความเสี่ยงรุนแรงทั้งสิ้น 127 อย่าง ครอบคลุมความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นต่อธรรมชาติและมนุษย์ในระดับโลกและระดับพื้นที่ส่วนภูมิภาค การคาดการณ์ความสูญเสียจากภาวะโลกร้อนนี้ยังประมาณว่าความรุนแรงต่อทั้ง 127 ความเสี่ยงข้างต้นจะเพิ่มขึ้นอย่างแปรผันตรงกับอุณหภูมิโลกที่สูงขึ้นด้วย ซึ่งทั้งหมดอาจจะสายเกินแก้ หากเราไม่เริ่มแก้ไขและลดการปล่อยมลพิษที่มีผลต่อโลกร้อนกันตั้งแต่วันนี้ 
3. รายงาน IPCC6 ยังพบว่า ปฏิบัติการที่หลายฝ่ายลงมือทำเพื่อลดโลกร้อนนั้นยังห่างไกลกับเป้าหมายที่เราควรทำเพื่อป้องกันและรับมือกับความเสี่ยงที่เพิ่มสูงขึ้นทุกวันอยู่มาก อีกทั้งที่ผ่านมาเรายังไม่มีการสนับสนุนการทำงานเพื่อป้องกันสภาวะการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศทั้งด้านการเงินและการสนับสนุนทางการเมืองที่เร่งด่วนและมากพอ ไม่นับรวมว่าในหลายชุมชนและสังคมนั้นได้รับผลกระทบจากภาวะโลกร้อนที่มากกว่าพื้นที่อื่นอันเนื่องมาจากสภาพทางภูมิศาสตร์และศักยภาพในการรับมือที่น้อยกว่า โดยทั้งหมดนั้นอาจเป็นผลให้ความไม่เท่าเทียมทางสังคมเพิ่มสูงขึ้นไปด้วย 
4. อย่างไรก็ตาม ทางออกเพื่อป้องกันและฟื้นตัวจากการเพิ่มสูงของสภาพภูมิอากาศยังมีอยู่เสมอ แต่ทั้งหมดนั้นต้องอาศัยความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาคประชาสังคม และภาคเอกชน ที่จะร่วมสร้างทางเลือกของการพัฒนาที่ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง ซึ่งนั่นจะช่วยลดความเสี่ยงของภาวะโลกร้อน เพิ่มความเสมอภาค ตลอดจนการเคลื่อนย้ายแลกเปลี่ยนทางทรัพยากรที่เป็นธรรมต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมมากขึ้น 

ท่านสามารถอ่านรายละเอียดรายงาน IPCC6 หรือ IPCC Sixth Assessment Report ได้ที่นี่

และรับชม 10 เรื่องที่คุณ(อาจจะ)ไม่รู้เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศในประเทศไทย และการทำงานขององค์การสหประชาชาติประจำประเทศไทยเพื่อรับมือและป้องกันกับภาวะโลกร้อน โดย กีต้า ซับบระวาล ผู้ประสานงานสหประชาชาติประจำประเทศไทย ได้ที่นี่

The views and/or opinions expressed in the article above are those of the contributing authors and do not reflect in any way the views and/or opinions of the United Nations in Thailand. The use and posting of the article does not provide any legal and/or other endorsement to the contributing organizations vis à vis the United Nations in Thailand.