วันงดสูบบุหรี่โลกซึ่งตรงกับวันที่ 31 พฤษภาคมของทุกปี ในปี 2566 นี้ประเด็นรณรงค์ คือ “เราต้องการอาหาร ไม่ใช่บุหรี่” การสูบบุหรี่นั้นนอกจากจะเป็นภัยคุกคามด้านสาธารณสุขของประเทศไทยแล้ว ในขณะเดียวกันการปลูกใบยาสูบก็ยังส่งผลกระทบในทางลบต่อเกษตรกร ต่อความมั่นคงทางอาหาร และต่อสิ่งแวดล้อมอีกด้วย ประมาณการว่า ประชากรในประเทศไทย 1 ใน 10 คนไม่สามารถเข้าถึงอาหารที่เพียงพอได้ ในขณะที่พื้นที่เกษตรกรรมยังคงถูกใช้เพื่อปลูกใบยาสูบต่อไป ประเทศไทยเป็นผู้ผลิตใบยาสูบที่ใหญ่ที่สุดเป็นอันดับสองในภูมิภาคอาเซียนและเป็นอันดับที่ 16 ในโลก ข้อมูลจากสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติระบุว่า ประเทศไทยกำลังเผชิญกับวิกฤตด้านความมั่นคงทางอาหารถึงแม้จะเป็นผู้ส่งออกอาหารรายใหญ่อันดับที่ 13 ของโลก รายงานสถานะความมั่นคงทางอาหารและโภชนาการในปี พ.ศ.2565 ซึ่งตีพิมพ์โดยหน่วยงานขององค์การสหประชาชาติระบุไว้ว่า ประชากรไทย ร้อยละ 10.5 กำลังเผชิญกับความไม่มั่นคงทางอาหารในระดับรุนแรง (กล่าวคือ ไม่มีอาหารรับประทานเป็นเวลาหนึ่งวันหรือมากกว่านั้น) นอกจากนั้น เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนเป้าหมายที่สอง (SDG 2: ยุติความหิวโหย) เป็นหนึ่งในสองของเป้าหมายการพัฒนาที่ยังยืนที่มีการถดถอยลงในประเทศไทย ผลกระทบของการปลูกใบยาสูบต่อเกษตรกร ครอบครัวและสิ่งแวดล้อม เกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบจะมีความเปราะบางเป็นพิเศษต่อความไม่มั่นคงทางอาหารเนื่องจากไม่สามารถบริโภคผลผลิตที่ปลูกเป็นอาหารได้ นอกจากนี้การปลูกใบยาสูบมักจะมีกำไรน้อยกว่าเมื่อเทียบกับผลผลิตทางการเกษตรอื่นๆ เพราะเกษตรกรต้องลงทุนสูงกว่าทั้งในด้านแรงงาน สารเคมีกำจัดศัตรูพืชและเชื้อเพลิงสำหรับการบ่มใบยา ข้อมูลจากประเทศฟิลิปปินส์แสดงให้เห็นว่า รายได้สุทธิต่อพื้นที่ขนาด 1 เฮกตาร์ (6.25 ไร่) สำหรับการปลูกใบยาสูบพันธุ์เวอร์จิเนีย คือ 1,147 เหรียญสหรัฐ ซึ่งต่ำกว่ารายได้จากการปลูกกระเทียม (1,730 เหรียญสหรัฐ) หรือมะเขือ (2,041 เหรียญสหรัฐ) ในประเทศอินโดนีเซีย เกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบต้องทุ่มเทเวลาในการทำงานถึง 1,363 ชั่วโมงต่อเฮกตาร์ (6.25 ไร่) ต่อปี ในทางกลับกัน เกษตรกรที่ไม่ได้ปลูกใบยาสูบจะทำงานเพียง 197 ชั่วโมงต่อเฮกตาร์ (6.25 ไร่) ซึ่งทำให้สามารถจัดสรรเวลาเพิ่มขึ้นในการทำกิจกรรมสร้างเสริมรายได้อื่นๆ นอกจากนั้น เกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบและครอบครัวยังต้องเผชิญกับความเสี่ยงด้านสุขภาพซึ่งก่อให้เกิดค่าใช้จ่ายที่เลี่ยงไม่ได้ แทนที่จะใช้เงินซึ่งมีจำกัดส่วนนั้นไปซื้ออาหารที่มีประโยชน์ มีงานศึกษาวิจัยเปิดเผยว่า เกือบหนึ่งในสี่ (ร้อยละ 22.6) ของเกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบในจังหวัดน่าน ซึ่งอยู่ทางภาคเหนือของประเทศไทยป่วยเป็นโรคพิษใบยาสูบสด (เกิดจากการดูดซึมนิโคตินที่ละลายอยู่ในน้ำบนใบยาสูบสด เมื่อเก็บเกี่ยวใบยา) ความชุกของโรคนี้สูงกว่าในเกษตรกรเพศหญิง (ร้อยละ 27.5) เมื่อเทียบกับเพศชาย (ร้อยละ 17.9) การปลูกใบยาสูบในประเทศไทย นั้นพบได้ใน 20 จังหวัดทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งอัตราความยากจนสูงกว่าค่าเฉลี่ยระดับประเทศ งานวิจัยล่าสุดซึ่งศึกษาเกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบเกือบ 3,000 รายในภาคเหนือพบว่าเกือบ ร้อยละ 60 อยากเลิกปลูกใบยาสูบด้วยเหตุผลหลักด้านเศรษฐกิจ เกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบมักพบว่ารายได้ของพวกเขาต่ำกว่าต้นทุนการผลิต ซึ่งนำไปสู่ความเดือดร้อนทางการเงิน หนี้สินที่ไม่จบสิ้นและคุณภาพชีวิตที่ต่ำกว่ามาตรฐาน โดยสรุปแล้วเกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบเผชิญกับความเสี่ยงด้านอาหาร สุขภาพและความยากจน นอกจากนี้ การปลูกใบยาสูบยังทำลายสิ่งแวดล้อมเนื่องจากการใช้สารกำจัดศัตรูพืชในปริมาณสูง การตัดไม้ทำลายป่า และการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ สารเคมีจากสารกำจัดศัตรูพืชที่ใช้ในการเพาะปลูกสามารถหลุดรอดลงสู่แหล่งน้ำตามธรรมชาติ ซึ่งทำให้ทะเลสาบ แม่น้ำและน้ำดื่มปนเปื้อนได้ นอกจากนั้นยังมีการตัดต้นไม้ และถางพื้นที่ป่าเพื่อทำเป็นไร่ยาสูบ ซึ่งส่วนนี้นำไปสู่การปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์และการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ การช่วยเหลือให้เปลี่ยนไปปลูกพืชทดแทนใบยาสูบ ทั่วโลกมีความพยายามที่จะช่วยเหลือเกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบให้หันไปปลูกพืชผลทางการเกษตรอื่นๆ ตัวอย่างเช่น ตั้งแต่ปีพ.ศ. 2547 รัฐบาลของประเทศมาเลเซียได้สนับสนุนเกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบให้ปลูกต้นปอแก้ว ซึ่งใช้ในการผลิตโภคภัณฑ์ต่างๆ เช่น กระดาษ ผ้าและเชื้อเพลิงชีวภาพ จำนวนเกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบลดลงอย่างมาก จาก 20,000 รายเป็น 100 รายในปีพ.ศ. 2565 อีกหนึ่งตัวอย่างคือ ประเทศฟิลิปปินส์ได้ออกกฏหมายที่กำหนดว่า ส่วนหนึ่งของภาษีบุหรี่จะถูกนำไปใช้เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบที่อาจได้รับผลกระทบในด้านลบจากยอดขายบุหรี่ที่ตกต่ำลง องค์การอนามัยโลกให้ความช่วยเหลือ และติดตามการดำเนินงานของประเทศไทยตามกรอบอนุสัญญาว่าด้วยการควบคุมยาสูบขององค์การอนามัยโลก (WHO FCTC) ซึ่งเป็นข้อตกลงทางกฎหมายในระดับนานาชาติที่ประเทศไทยได้ลงนามไปเมื่อปีพ.ศ. 2547 ประเด็นรณรงค์ของวันงดสูบบุหรี่โลกประจำปีนี้ สอดคล้องกับ ข้อกำหนดที่ 17 และ 18 ของกรอบอนุสัญญาฯ ซึ่งเน้นว่าประเทศสมาชิกที่ลงนาม ต้องให้การสนับสนุนเกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบ โดยการให้คำแนะนำทางวิชาการเรื่องพืชเศรษฐกิจทางเลือกที่ยั่งยืน โดยเชื่อมโยงเกษตรกรให้เข้าถึงสิ่งจำเป็นต่างๆ และการตลาด ตลอดจนให้ความช่วยเหลือทางการเงินเพื่อเพิ่มการผลิตอาหารที่มีคุณประโยชน์ต่อสุขภาพ การสร้างให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวกอย่างยั่งยืนนั้นจำเป็นต้องมีการทำงานร่วมกับชุมชนและเสริมสร้างพลังชุมชน โครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติได้ทำงานโดยสนับสนุนการพัฒนาที่ยั่งยืนและส่งเสริมให้มีการสร้างหรือพัฒนาศักยภาพของชุมชนท้องถิ่น ตลอดจนสร้างโอกาสให้มีการลงทุนในการเกษตรและระบบการผลิตอาหารที่ยั่งยืน โดยการทำงานในลักษณะนี้ เราจะสามารถบูรณาการความช่วยเหลือให้เกิดอาชีพทางเลือกและความมั่นคงทางอาหารแก่เกษตรกรผู้ปลูกยาสูบได้ นอกจากนี้องค์การอนามัยโลกและโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติได้ร่วมกันตีพิมพ์เอกสารเรื่อง “เหตุผลสนับสนุนการลงทุนในมาตรการเพื่อการป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อเรื้อรังในประเทศไทย” ซึ่งหนึ่งในข้อเสนอแนะคือ การจัดสรรงบประมาณจากการเก็บภาษีผลิตภัณฑ์บุหรี่เพื่อช่วยเหลืออาชีพทางเลือกให้แก่เกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบ ประเทศไทยมีประวัติที่โดดเด่นในเรื่องการปลูกพืชทดแทน โครงการหลวงซึ่งได้ริเริ่มขึ้นในปีพ.ศ. 2512 โดยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้ประสบความสำเร็จในการส่งเสริมให้กว่า 40,000 ครัวเรือนที่เคยปลูกฝื่นหันมาปลูกพืชทดแทน เช่น กาแฟ ชา ผลไม้และผักต่าง ๆ ข้อมูลจากมูลนิธิเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทยระบุว่า รายได้เฉลี่ยของผู้ที่เคยปลูกฝิ่นและหันมาปลูกพืชทดแทนเพิ่มขึ้นถึง 10 เท่า ระหว่างปีพ.ศ. 2528 และพ.ศ. 2558 การปลูกฝิ่นลดลงถึง 97% และไม่มีการกลับมาปลูกอีก มีโครงการมากมายที่ศึกษาและทดลองการปลูกพืชทดแทนใบยาสูบในประเทศไทย ซึ่งรวมถึงโครงการที่ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ ดร. อิศรา ศานติศาสน์ ประธานมูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทยกล่าวว่า ภายใต้โครงการนี้มี 91 ครัวเรือนและ 16 ชุมชนที่ได้หันมาปลูกพืชผลทางเกษตรอื่นๆทดแทนใบยาสูบอย่างสิ้นเชิงและมีรายได้อย่างเพียงพอ เกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบสมควรที่จะมีรายได้สูงขึ้น อยู่ในสภาวะแวดล้อมการทำงานที่ปลอดภัยขึ้น และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น เนื่องในวันงดสูบบุหรี่โลกในปีนี้ ขอเรียกร้องให้รัฐบาลมีนโยบาย และตั้งเป้าหมายที่ชัดเจนในการสนับสนุนอาชีพทางเลือกที่ยั่งยืนสำหรับเกษตรกรผู้ปลูกใบยาสูบซึ่งจะทำ ให้พวกเขาเปลี่ยนมาปลูกพืชผลทางการเกษตรอื่นๆที่ไม่ใช่ใบยาสูบ ซึ่งในท้ายที่สุดแล้วจะนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน การเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหาร และการส่งเสริมให้เกิดสุขภาพที่ดีขึ้นในประเทศไทย

หลังจากรับราชการในกองทัพบกเป็นเวลา 6 ปี ร้อยเอกเศรษฐวิทย์ ชาญสุข ผู้บังคับกองร้อยทหารช่างวัย 29 ปี ที่เรียนจบด้านวิศวกรรมโยธา ได้ออกประจำการในภารกิจรักษาสันติภาพของสหประชาชาติในประเทศซูดานใต้ (United Nations Mission in South Sudan หรือ UNMISS) ในบทสัมภาษณ์นี้ ร้อยเอกเศรษฐวิทย์ จะมาบอกเล่าถึงความสำคัญของภารกิจรักษาสันติภาพของสหประชาชาติ และอธิบายว่า การทำงานด้านวิศวกรรมมีบทบาทสำคัญในการสร้างสันติภาพที่ยั่งยืนให้กับประเทศเกิดใหม่ล่าสุดของโลกแห่งนี้อย่างไร ช่วยเล่าเกี่ยวกับงานของคุณที่ UNMISS และประโยชน์ที่คุณได้ทำในซูดานใต้ “ในฐานะที่ผมเป็นผู้บังคับการด้านวิศวกรรมจากประเทศไทยที่มาประจำการที่นี่ ผมมองว่างานด้านวิศวกรรมสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงที่เป็นประโยชน์ให้กับคนในพื้นที่ได้ทันที โดยเฉพาะในปีนี้ (ค.ศ. 2021) ที่เราได้รับโปรเจกต์ที่สำคัญมากในซูดานใต้ ซึ่งก็คือการฟื้นฟูเส้นทางหลักสำหรับการขนส่งที่มีระยะทางยาวกว่า 3,200 กิโลเมตร ทั่วซูดานใต้ในช่วงหน้าแล้ง โดยโปรเจกต์นี้ดำเนินการโดยกลุ่มวิศวกรทหารของ UNMISS จาก 7 ประเทศ และกลุ่มวิศวกรไทยก็มีส่วนสำคัญอย่างมากที่ช่วยให้โปรเจกต์นี้บรรลุเป้าหมายได้ แม้ว่าสถานการณ์การแพร่ระบาดของ COVID-19 จะชะลอความคืบหน้าของงานลงบ้าง” “พวกเราได้ซ่อมแซมถนนสายหลักจำนวนมากมาย ซึ่งถนนเหล่านี้เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้ชาวบ้านสามารถเข้าถึงการรักษาพยาบาล ค้าขายได้สะดวกขึ้น และทำให้ผู้คนในพื้นที่พบปะติดต่อกันได้มากขึ้น โดยหลังจากที่ดำเนินโปรเจกต์จนเสร็จสิ้น เราเห็นผลของน้ำพักน้ำแรงจากการทำงานได้แทบจะทันที นอกจากนี้ พวกเรายังได้สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับคนในชุมชน ซึ่งพวกเขาซาบซึ้งมากในความพยายามของวิศวกรทหารทุกคน” อะไรคือสิ่งที่คุณชอบมากที่สุดในงานที่ทำ “ผมได้รับการฝึกฝนมาให้เป็นวิศวกร และผมรู้สึกสนุกกับการสร้างถนนมาก เพราะผมเชื่อว่า ถนนหนทางคือหนึ่งในโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็นต่อสังคมมนุษย์ อย่างไรก็ตาม การก่อสร้างและซ่อมแซมถนนในซูดานใต้นั้นมีความท้าทาย นั่นคือเมื่อเข้าสู่ฤดูฝนแล้ว เส้นทางจำนวนมากที่มีอยู่แต่เดิมจะถูกน้ำฝนตัดขาดและทำให้สัญจรไม่ได้ ซึ่งเมื่อเส้นทางเหล่านี้จะได้รับการซ่อมแซมแล้ว สายสัมพันธ์ระหว่างชุมชนของชาวบ้านในพื้นที่ยังได้รับการฟื้นฟูอีกด้วย” “นอกจากนี้ ถนนที่พวกเราก่อสร้างซ่อมแซมยังไม่เพียงช่วยให้เหล่าเจ้าหน้าที่รักษาสันติภาพสามารถเข้าถึงผู้คนในพื้นที่ได้อย่างรวดเร็วเพื่อปกป้องพลเรือนที่อาจตกอยู่ในอันตราย แต่ยังทำให้เจ้าหน้าที่ด้านมนุษยธรรมสามารถเข้าให้การช่วยเหลือแก่ชาวบ้านที่เดือดร้อนได้อย่างทันท่วงที งานของพวกเราจึงถือเป็นส่วนสำคัญในการปูเส้นทางสู่สันติภาพที่ยั่งยืนให้แก่ผู้คนในซูดานใต้” หนึ่งสิ่งที่ได้เรียนรู้นับตั้งแต่เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของภารกิจ UNMISS “สิ่งที่ผมได้เรียนรู้จากการทำภารกิจที่นี่คือ การสร้างสายสัมพันธ์ ไม่ว่าจะกับชาวบ้านในพื้นที่ หรือกับเพื่อนเจ้าหน้าที่รักษาสันติภาพจากหลากหลายประเทศ เพราะทุกโปรเจกต์ของภารกิจ UNMISS ต้องทำงานกันเป็นทีม ผมจึงได้เรียนรู้ว่า การที่ภารกิจรักษาสันติภาพของสหประชาชาติจะสำเร็จได้ ต้องเกิดจากความพยายามร่วมกันของทุกคน ไม่ใช่ของคนใดคนหนึ่งเพียงเท่านั้น” แปล ภัคพล ผาทอง, เรียบเรียง จีรัชญ์ณา หงษาครประเสริฐ, นฤปนาท เหรัญญะ, ทัตพร นาคการะสิน  

เชียงราย (12 พฤษภาคม 2566) -- สำนักงานว่าด้วยยาเสพติดและอาชญากรรมแห่งสหประชาชาติ (The United Nations Office on Drugs and Crime – UNODC) จับมือกับทางการเมียนมา ลาว และไทยสกัดการลักลอบค้ายาเสพติด สารตั้งต้นที่ใช้ผลิตยาเสพติด สัตว์ป่า ไม้เถื่อน การค้ามนุษย์ และสินค้าผิดกฎหมายชนิดอื่น ๆ ของกลุ่มอาชญากรข้ามชาติในพื้นที่สามเหลี่ยมทองคำ หนึ่งในพื้นที่ค้าสิ่งผิดกฎหมายที่ใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เมื่อวันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2566 หน่วยปฏิบัติการเรือจู่โจมกองทัพเรือไทยสกัดกั้น และรวบยาบ้ากลางแม่น้ำโขงได้กว่า 6,400,000 เม็ด บริเวณสามเหลี่ยมทองคำ หมู่บ้านสบรวก หมู่ 1 ต.เวียง อ.เชียงแสน จ.เชียงราย ซึ่งคาดว่าลำเลียงผ่านแม่น้ำรวกฝั่งเมียนมาลงมาฟากแม่น้ำโขง “การเข้าจับกุมคนร้ายพร้อมของกลางกลางลำน้ำไม่ใช่เรื่องง่ายเลย ปกติแล้วยาเสพติดจำนวนมากขนาดนี้เราจะไปดักจับได้ตอนอยู่บนบก ผมเลยภูมิใจในทีมของเรามาก ที่สามารถปกป้องประเทศและประโยชน์ของชาติไว้ได้” นาวาเอกภากร มาเนียม หัวหน้าฝ่ายยุทธการและการข่าวหน่วยเรือรักษาความสงบเรียบร้อยตามลำน้ำโขงกองทัพเรือไทย เล่าให้ทีมงานสหประชาชาติฟัง ห่างออกไปไม่กี่กิโลเมตรตามแม่นำ้โขงที่ “ห้วยทราย” เมืองเล็ก ๆ ในประเทศลาว เจ้าหน้าที่ชายแดนลาวก็เพิ่งรวบแก๊งค้ายาได้สำเร็จ โดยยึดของกลางเป็นยาไอซ์ได้กว่า 500 กิโลกรัม และในเดือนก่อนชุดปฏิบัติการเดียวกันก็เพิ่งยึดยาบ้าได้กว่า 7.1 ล้านเม็ด ยาเสพติดทั้งที่พบในลาวและไทยสืบพบว่ามีแหล่งผลิตโดยโรงงานเถื่อนของกลุ่มติดอาวุธและอาชญากรในป่าบนภูเขาห่างไกลทางตอนเหนือของรัฐฉาน ประเทศเมียนมาโดยยาเสพติดเหล่านี้ไม่เพียงถูกขนผ่านลาวและไทยเข้ามายังกรุงเทพฯเท่านั้น แต่ยังถูกส่งไปขายทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และประเทศที่มีกำลังซื้อสูงอย่างญี่ปุ่น เกาหลีใต้ นิวซีแลนด์ และออสเตรเลีย ช่องทางการลักลอบค้ายาเสพติดที่ใหญ่ที่สุดในโลกอีกแห่งหนึ่ง ข้อมูลจาก UNODC พบมียาเสพติดที่ผลิตในย่านสามเหลี่ยมทองคำเพิ่มขึ้น “อย่างเป็นประวัติการณ์” จึงมีการประสานความร่วมมือระหว่างทางการลาว ไทย และสำนักงาน UNODC สร้างเครือข่ายพัฒนาข่าวกรองระดับภูมิภาคเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด รวมทั้งการลอบนำเข้าสารเคมีตั้งต้นที่ใช้ในการผลิตยาเสพติดจำนวนมหาศาลในแต่ละปี ซึ่งเกี่ยวข้องกับขบวนการอาชญากรรมข้ามชาติในพื้นที่ที่ลักลอบค้าไม้ซุง อาวุธ สัตว์ป่า หรือแม้แต่มนุษย์ด้วย นายเจเรมี ดักลาส ผู้แทน UNODC ประจำภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และแปซิฟิก เล่าถึงความท้าทายในพื้นที่สามเหลี่ยมทองคำว่า “ปัญหาด้านธรรมาภิบาลที่ซับซ้อนในพื้นที่และในเมียนมาจากกลุ่มกองกำลังติดอาวุธ ทำให้การปราบปรามยาเสพติดเป็นไปอย่างยากลำบาก กลุ่มอิทธิพลเหล่านี้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการค้ายาเสพติดและธุรกิจผิดกฎหมายอื่น ๆ ด้วย” “การจะแก้ไขปัญหาอาชญากรรมข้ามชาติได้ต้องอาศัยความร่วมมือกันของทุกฝ่าย โดยแต่ละประเทศจะต้องมีมาตรการรับมือกับปัญหาที่รวดเร็วและทันท่วงทีที่สุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งตามพื้นที่ชายแดน หรือตามช่องทางธรรมชาติที่ไม่มีเจ้าหน้าที่ดูแลประจำ” นายเจเรมีกล่าว ปัจจุบันทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีเครือข่ายของสำนักงานประสานงานและปราบปรามยาเสพติดบริเวณชายแดน หรือ BLO ภายใต้โครงการบริหารจัดการชายแดนระดับภูมิภาคกระจายตัวอยู่กว่า 120 แห่ง ครอบคลุมประเทศต่าง ๆ อาทิเมียนมาร์ จีน อินโดนีเซีย ไทย กัมพูชา และเวียดนาม เป็นผลให้หน่วยงานปราบปรามอาชญากรรมของทั้งสองประเทศลาว-ไทยสามารถร่วมมือกันแก้ไขปัญหาได้อย่างใกล้ชิดและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น นอกจากนั้น ที่สำนักงาน BLO มีการจัดฝึกอบรมเพื่อเพิ่มขีดความสามารถและทักษะใหม่ ๆ ให้เจ้าหน้าที่ประจำชายแดนแต่ละประเทศสามารถรับมือกับความท้าทายในพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพและได้มาตรฐานสากล เจ้าหน้าที่ ก (นามสมมติ) ซึ่งประจำอยู่ที่ห้วยทรายกับกับสำนำงาน BLO ทางการฝั่งลาว กล่าวว่าการร่วมมือกับเจ้าหน้าที่ชายแดนไทย ไม่ว่าจะผ่านการโทรประสานงาน การประชุม หรือการหารือร่วมกันช่วยให้ทั้งสองประเทศปราบปรามการลักลอบค้าสิ่งผิดกฏหมายกฎหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น “ความร่วมมือข้ามพรมแดนและการแบ่งปันข้อมูล ยังทำให้เราสามารถยับยั้งการลักลอบค้ายาเสพติด รวมถึงอาชญากรรมข้ามชาติประเภทอื่น ๆ ได้ด้วย” พันตำรวจโท อมรรัตน์ วัฒนโฆสิต ครูฝึกภาคปฏิบัติที่ฝึกสอนการตรวจค้นยานพาหนะที่บรรทุกสินค้าผิดกฎหมาย ทำงานใกล้ชิดกับสำนักงาน BLO ที่ชายแดนไทย-เมียนมา เล่าว่า “เจ้าหน้าที่ของเรานำความรู้จากการฝึกอบรมของ UNODC มาใช้เวลาซักถามคนขับรถที่ด่านตรวจ ตอนนี้เจ้าหน้าที่แต่ละคนก็เริ่มมีความมั่นใจมากขึ้น และสามารถจับทางพฤติกรรมของผู้ต้องสงสัยได้แล้วว่าคนขับรายใดอาจจะซ่อนยาเสพติดหรือสิ่งผิดกฎหมายเอาไว้” ปัจจุบันเครือข่าย BLO ทำงานเพื่อพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายและชุมชนในพื้นที่ชายแดน และยังสนับสนุนบทบาทและความเป็นผู้นำของผู้หญิงในหน่วยงานบังคับใช้กฎหมาย อย่าง พ.ต.ท. อมรรัตน์ ซึ่งย้ำระหว่างการสมภาษณ์ว่าหน้าที่ในการกำจัดยาเสพติด "สำคัญมากต่อความมั่นคงของประเทศชาติ” นอกจากนั้น ในบางพื้นที่ BLO จะมีบทบาทในการจัดการการเคลื่อนไหวของผู้ก่อการร้าย ตลอดจนสาธารณสุขและโรคระบาดที่เกี่ยวข้องกับสถานการณ์ในพื้นที่ด้วย Fact Box การผลิตยาบ้านั้นต่างจากการผลิตเฮโรอีน เพราะในขณะที่เฮโรอีนผลิตจากฝิ่นซึ่งต้องปลูกตามวงจรการเจริญเติบโตตามธรรมชาติ แต่ “ยาบ้า”สามารถผลิตได้ตามต้องการตราบใดที่ยังมีสารเคมีตั้งต้นที่นำมาสังเคราะห์ได้อยู่ แม้จะเป็นที่ทราบกันดีว่ายาเสพติดที่ยึดได้เป็นเพียงส่วนน้อยของยาเสพติดทั้งหมดที่ลักลอบขายและขนย้ายในภูมิภาค แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าความร่วมมือระหว่างรัฐบาลที่เกิดขึ้นโดยการสนับสนุนของสำนักงาน UNODCนั้นเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยสกัดกั้นการไหลเวียนของยาเสพติดในภูมิภาค UNODC เป็น 1 ใน 21 หน่วยงานของทีม UN ในไทย ที่มุ่งส่งเสริมสันติภาพและความมั่นคงในโลก ผ่านการแก้ไขปัญหายาเสพติด เครือข่ายอาชญากรรม ทุจริตคอร์รัปชัน และการก่อการร้าย   เรื่อง แดเนียล ดิกคินสัน  แปล/เรียบเรียง ทัตพร นาคการะสิน นฤปนาท เหรัญญะ และภัคพล ผาทอง  ภาพ รูน่า อา

ในอดีตโลกของคนพิการและคนทั่วไปแยกขาดจากกันแทบจะสิ้นเชิง คนพิการไม่เคยรู้ว่าสังคมทั่วไปเป็นยังไง และคนทั่วไปก็ไม่รู้จักโลกของคนพิการ เบส-นรวัฒน์ ตะเวที เข้าใจโลกทั้งสองใบนี้เป็นอย่างดี เพราะเขาเคยมองเห็นได้ปกติ แต่โรคทางพันธุกรรมทำให้เขาสูญเสียการมองเห็นและกลายเป็นคนพิการทางสายตาประเภทเลือนรางตอนอายุ 14 ปี เบสใช้เวลาไม่นานก็สามารถปรับตัวเข้ากับ ความปกติใหม่ ได้ โดยนอกจากการเรียนในห้องเรียนและมหาวิทยาลัย เบสเข้าร่วมเป็นคณะกรรมการชมรมเยาวชนตาบอดไทย ที่เขาได้เรียนรู้และส่งต่อทักษะในการใช้ชีวิตให้เพื่อนๆ และพี่น้องคนพิการทางสายตาคนอื่น จากความเข้าใจทั้งมุมมองของคนปกติ และความท้าท้ายของคนพิการ ทุกวันนี้เทคโนโลยีใหม่ๆ และสังคมที่เปิดกว้างมากขึ้นช่วยทลายข้อจำกัดและสร้างบานประตูแห่งโอกาสให้เห็นว่าจริงๆ แล้วคนพิการมีศักยภาพที่จะทำอะไรได้มากมาย ทั้งในด้านการศึกษา การทำงาน ตลอดจนการใช้ชีวิต เราอยู่ในยุคที่คนปกติและคนพิการสามารถสื่อสาร เชื่อมต่อ และเรียนรู้กันได้ดีที่สุดเท่าที่เคยมีมา เบสจึงมองว่าโลกทั้งสองใบนี้ ควรถูกหลอมรวมเป็นโลกใบเดียวกันของทุกคน ในฐานะรองประธานชมรมเยาวชนตาบอดไทยที่ทำงานขับเคลื่อนและรณรงค์มานานกว่า 10 ปี เบสได้เข้าเป็นเครือข่ายผู้นำเยาวชน SDGs Youth Panel ที่รวบรวมความคิดเห็นของรุ่นใหม่ส่งต่อให้ผู้นำรุ่นใหญ่ ว่าการพัฒนาประเทศไทยควรเดินหน้าไปทางไหน นอกจากนี้เขายังเข้าร่วมเป็นที่ปรึกษาในการระดมความคิดเห็นจัดทำกรอบแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 โดยเป็นตัวแทนของเยาวชนกลุ่มเฉพาะที่มีสิทธิและเสียงเทียบเท่าทุกคนในสังคมไทย และยังได้ทำงานร่วมกับ UNDP Thailand และ UNFPA Thailand ในช่วงเวลาสำคัญเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมของเยาวชนพิการอีกด้วย ทุกวันนี้ เบสทำงานด้านทรัพยากรบุคคลและฝันอยากเห็นคนพิการมีตำแหน่งงานมากขึ้น ซึ่งความฝันของเขาจะเป็นจริงได้ ต้องเกิดจากการพบกันครึ่งทาง คือคนพิการต้องมีทักษะการทำงานที่ดีขึ้น ในขณะเดียวกันนายจ้างก็ต้องเปิดใจกว้างยอมรับว่าคนพิการอาจจะทำสิ่งต่างๆช้ากว่าคนปกติไปบ้างด้วยข้อจำกัดด้านร่างกาย แต่ในเชิงศักยภาพและความมุ่งมั่นตั้งใจแล้วไม่ได้ยิ่งหย่อนไปกว่าใครๆ เลย โลกสองใบของเบส “ผมเคยเป็นคนที่มองเห็นปกติมาก่อน จนขึ้นชั้นมัธยมศึกษาปีที่สอง ผมเริ่มมองไม่ชัด อ่านตัวหนังสือไม่เห็น ตอนแรกคิดว่าตัวเองสายตาสั้น เลยไปร้านตัดแว่น ลองใช้เลนส์หมดทุกประเภทแล้วก็ไม่ดีขึ้น จนการมองเห็นกระทบต่อชีวิตประจำวันหนักเข้า ครอบครัวเลยพาไปพบจักษุแพทย์ ได้เจาะเลือดส่งห้องแล็บและพบว่า สิ่งที่ผมเป็นอยู่คือโรคทางพันธุกรรมที่ทำให้เกิดภาวะสายตาเลือนราง ซึ่งไม่ปรากฏในญาติพี่น้องคนไหนเลยในรุ่นที่ผมเกิดทัน” เบสเล่าว่าจุดเปลี่ยนของชีวิตอย่างสิ้นเชิงคือนาทีที่แพทย์โทรศัพท์มาแจ้งว่า อาการของเขาจะไม่มีวันรักษาหาย และนับจากนี้เขาจะกลายเป็นคนพิการทางสายตา “มันไม่ใช่แค่เรื่องทางกายภาพ การที่ผมสูญเสียการมองเห็น เท่ากับทุกสิ่งทุกอย่างที่ประกอบเป็นตัวตนของผมก็สูญหายไปด้วย จากที่ชอบออกกำลังกาย ชอบเตะฟุตบอล ชอบเล่นเกมส์ ก็ทำไม่ได้อีกต่อไป ผมรู้สึกแปลกแยกจากสังคมที่เป็นอยู่ และเพราะอาการที่เป็นไม่ใช่ตาบอดสนิท มันจึงยากมากที่จะอธิบายว่าผมมองไม่เห็นยังไง บางคนหาว่าผมโกหกบางคนกลั่นแกล้งก็มี” เมื่อเบสเริ่มปรับตัวให้เข้ากับความพิการที่เกิดขึ้นได้ พร้อมกำลังใจจากคนรอบตัวที่ช่วยให้เขาเข้มแข็งขึ้น เขาก็ตัดสินใจย้ายไปเรียนในโรงเรียนที่มีโครงการเรียนร่วมระหว่างคนมีความพิการและเด็กทั่วไป จากนั้นเบสก็สอบคิดโควตาคนพิการเข้าเป็นนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งการเรียนทั้งยากและท้าทายขึ้น “เมื่อก่อนผมค่อนข้างเกเร จนเมื่อเกิดความผิดปกติทางสายตา พ่อผมบอกว่ามันสำคัญมากที่ผมจะต้องมีวิชาชีพติดตัวเพื่อเป็นเครื่องมือหางานในอนาคต พ่อผมเสียชีวิตหลังผมพิการแค่สองปี จุดเปลี่ยนทั้งหมดทำให้ผมคิดได้ ตั้งใจเรียนเพื่อเปลี่ยนแปลงตัวเองให้ดีขึ้น” เยาวชนกับบทบาทนักขับเคลื่อน เบสบอกว่าเขามีโลกสองใบ เพราะเคยมองเห็นมาก่อน เลยเข้าใจมุมมองของคนปกติ ขณะเดียวกันก็เข้าใจมุมของคนพิการด้วย อย่างในการใช้ชีวิตหรือเรียนหนังสือ คนในสังคมอาจลืมไปว่าคนพิการจะทำสิ่งต่างๆ ได้ช้ากว่าคนทั่วไปอยู่แล้วด้วยข้อจำกัดด้านร่างกาย” “ทุกครั้งที่เปิดภาคเรียนใหม่ ผมจะเข้าหาอาจารย์ก่อนเลย แจ้งให้ทราบว่าผมมีความพิการทางสายตานะ ถ้ามีเอกสารอะไร ขอเป็นไฟล์ดิจิทัลเพราะผมต้องซูมอ่าน หรือถ้ามีงานต้องทำในคลาสเรียน ผมขอนำกลับไปทำที่บ้านเพราะต้องใช้คอมพิวเตอร์ทำ การเรียนในปัจจุบัน เทคโนโลยีต่างๆ มีส่วนช่วยอย่างมาก รวมถึงน้ำใจของอาสาสมัครหลายคนที่มาอ่านหนังสืออัดเป็นไฟล์เสียงให้ ทำให้เห็นว่าจริงๆ คนพิการมีศักยภาพ ไม่ใช่ว่าเราทำสิ่งต่างๆ ไม่ได้ แค่เส้นทางอาจจะอ้อมกว่า เลยสำเร็จช้ากว่าหน่อย” เบสอธิบาย ตอนอยู่มัธยมศึกษาปีที่ 5 เบสถูกชักชวนเข้าเป็นคณะทำงานของชมรมเยาวชนตาบอดไทย โดยหนึ่งในภารกิจของทีมคือการจัดเวิร์คชอปและเทรนนิ่งเพิ่มศักยภาพด้านอื่นนอกเหนือจากการเรียนให้เยาวชนที่พิการทางสายตา พร้อมเดินหน้าสู่การใช้ชีวิตในสังคม “ทุกครั้งที่จัดค่ายพัฒนาศักยภาพ เราเห็นพัฒนาการของน้องๆ อย่างชัดเจน ไม่ว่าจะเป็นทักษะการเข้าสังคม หรือทักษะการใช้ชีวิตประจำวันอื่นๆ โดยในค่ายจะมีทั้งน้องที่สายตาเลือนราง ไปจนถึงที่ตาบอดสนิท” ทุกวันนี้เทคโนโลยีใหม่ๆ และความเข้าใจของสังคม ช่วยทลายข้อจำกัดหลายอย่างที่คนพิการทางสายตาเคยเผชิญ เบสบอกว่าสมัยก่อนไม่ว่าจะเป็นสื่อสิ่งพิมพ์หรือภาพยนตร์ คนตาบอดเข้าไม่ถึงและรู้สึกเหมือนอยู่คนละโลก หรือแม้แต่เรื่องการแต่งตัว บางคนมีอคติว่าคนพิการทางสายตามักจะแต่งตัวไม่เรียบร้อย ดูไม่ตามเทรนด์ ซึ่งจริงๆ แล้วมันก็มาจากที่เขามองไม่เห็น ไม่รู้ว่าจะต้องแต่งตัวทำผมยังไงให้เหมือนคนอื่น “โปรแกรมสั่งงานด้วยเสียง อ่านหน้าจอ แปลงไฟล์จากรูปภาพเป็นตัวอักษร อ่านซับไตเติ้ล และเครื่องมือทันสมัยอีกหลายอย่างเปลี่ยนชีวิตคนตาบอดไปอย่างสิ้นเชิง ตอนนี้เราสามารถเข้าถึงการใช้งานสมาร์ทโฟน เช็กอีเมล เล่นโซเชียลมีเดีย เลือกดูหนังฟังเพลงด้วยตัวเองได้อย่างคนทั่วไป เหมือนเราเริ่มคุยด้วยภาษาเดียวกัน ทั้งหมดนี้ทำให้เรารู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมและการเดินหน้าของสังคม ไม่ถูกทิ้งไว้ข้างหลัง” โลกการทำงานของคนพิการรุ่นใหม่ นอกจากนี้เบสยังได้เข้าร่วมกับ ‘สภาเด็กและเยาวชน’ เครือข่ายที่เป็นเสมือนพื้นที่กลางในการขับเคลื่อนสังคมระหว่างคนต่างวัย ซึ่งรวบรวมเด็กและเยาวชนจากทุกกลุ่มความหลากหลายและทุกภูมิภาคเข้าไว้ด้วยกัน โดยในแต่ละปีจะมีการจัด ‘สมัชชาเด็กและเยาวชน’ เวทีรวบรวมความคิดเห็นของคนรุ่นใหม่ต่อประเด็นต่างๆ ขึ้น เพื่อให้แน่ใจว่านโยบายรวมถึงการขับเคลื่อนประเทศในประเด็นที่เกี่ยวกับเยาวชน จะเกิดขึ้นจากเสียงของเยาวชนจริงๆ “การได้ทำงานร่วมกับสภาเด็กฯ นั้นจุดประกายมาก ทุกคนมาจากหลายแหล่งที่มา นอกจากพวกเราที่เป็นเยาวชนพิการแล้ว ยังมีเยาวชนกลุ่มชาติพันธุ์ที่มาจากภาคเหนือ จากสามจังหวัดชายแดนใต้ และกลุ่มความหลากหลายทางเพศ เรียกได้ว่ามาจากทุกจังหวัดทั่วประเทศไทย ทุกครั้งที่ได้ไปทำกิจกรรมกับสภาเด็กฯ ผมรู้สึกได้ถึงความเปิดกว้าง เคารพ และยอมรับในความแตกต่างซึ่งกันและกัน “เวลาเราระดมความคิดเห็นกัน เพื่อจัดทำเป็นข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ไม่ว่าจะเป็นประเด็นการศึกษา สิ่งแวดล้อม หรือเรื่องเพศ เด็กและเยาวชนแต่ละกลุ่มต่างมีข้อคิดเห็นของตัวเองที่โฟกัสไปคนละจุด เช่น เพื่อนกลุ่มชาติพันธุ์อยากให้มีโรงเรียนในพื้นที่ห่างไกลมากขึ้น ในขณะที่คนพิการอยากให้แต่ละมหาวิทยาลัย เพิ่มความหลากหลายของวิชาชีพที่เยาวชนพิการสามารถเรียนได้ เสียงของทุกคนมีความหมายและเท่าเทียมกันอย่างแท้จริง” หลังจบการศึกษา เบสเข้าทำงานที่มูลนิธินวัตกรรมทางสังคม และได้ร่วมโครงการส่งเสริมการจ้างงานกระแสหลักของบัณฑิตเยาวชนพิการ (Inclusive Workplace หรือ IW) ซึ่งช่วยฝึกทักษะ เตรียมความพร้อมให้บัณฑิตจบใหม่สามารถทำงานในสังคมที่เป็นกระแสหลักได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะคนพิการทางการมองเห็นซึ่งข้อมูลจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ระบุว่าได้รับการจ้างงานน้อยกว่าคนพิการประเภทอื่นๆ เบสเล่าอย่างกระตือรือร้นว่า “ทักษะที่จำเป็นในการทำงานมีทั้ง Hard Skill เช่น การสื่อสารภาษาอังกฤษ การใช้เครื่องมือต่างๆ ไปจนถึงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ และ Soft Skill หรือทักษะทางสังคม อย่างการปรับตัวเข้ากับองค์กร ความรับผิดชอบ การจัดสรรเวลา ไปจนถึงความกล้าแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ โครงการ IW คือ Working Center ที่เราได้พัฒนาตัวเองรอบด้าน ได้ลองผิดลองถูกในการทำงาน ซึ่งช่วยสร้างจุดแข็งและความมั่นใจให้บัณฑิตพิการก่อนออกไปสู่ตลาดแรงงานของจริงได้ดีมาก” ปลดล็อกศักยภาพคนพิการ ทุกวันนี้เบสทำงานด้านทรัพยากรบุคคล (Human Resource หรือ HR) ในบริษัทเอกชนแห่งหนึ่ง เช่นเดียวกับ 'ธันย์-ณิชชารีย์ เป็นเอกชนะศักดิ์' เยาวชนพิการทางการเคลื่อนไหวอีกคนที่อยู่ในเครือข่าย SDGs Youth Panel การเป็นผู้จัดหาพนักงานเข้ามาทำงานในองค์กรทำให้เบสยิ่งเข้าใจว่าทำไมคนพิการจำนวนมากจึงไม่ได้รับการว่าจ้าง เพราะตลาดแรงงานจริงนั้นมีอัตราการแข่งขันสูง “ความสามารถของบัณฑิตพิการบางคนไม่ได้ด้อยกว่าผู้สมัครคนอื่นเลย แต่เมื่อไม่มีทักษะการพูดและการประชาสัมพันธ์ตัวเอง จึงยากที่ผู้สัมภาษณ์ซึ่งเจอเราไม่กี่นาทีจะรับรู้ได้ถึงทัศนคติและความมุ่งมั่นตั้งใจ นี่เป็นมุมที่คนพิการจะต้องพัฒนากันต่อไป แต่ในขณะเดียวกัน ในมุมของนายจ้างก็ต้องเปิดใจด้วยว่าคนพิการอาจจะทำสิ่งต่างๆ ได้ช้ากว่าคนทั่วไปด้วยข้อจำกัดด้านร่างกาย บางคนมองไม่เห็น บางคนไม่ได้ยิน บางคนนั่งวีลแชร์” ประเทศไทยมี พรบ. ส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการที่ระบุไว้ว่า บริษัทใดก็ตามต้องจ้างงานโดยมีสัดส่วนพนักงานคนพิการ 1 คน ต่อลูกจ้างทุก 100 คน โดยหากไม่ต้องการจ้างคนพิการ ก็ต้องจ่ายเงินชดเชยเข้ากองทุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการประมาณ 1 แสนบาทต่อคนแทน เบสอธิบายว่า พรบ. นี้ถูกสร้างขึ้นเพื่อช่วยให้คนพิการมีงานทำ การหาเลี้ยงชีพตัวเองได้ไม่ใช่แค่เรื่องเงิน แต่มันหมายถึงความภาคภูมิในศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของผู้พิการด้วย อย่างไรก็ตาม ในความเป็นจริง บริษัทจำนวนไม่น้อยยอมที่จะส่งเงินเข้ากองทุนฯ มากกว่าจ้างคนพิการเข้ามาทำงานจริงๆ ซึ่งอาจจะมาจากข้อจำกัดของตำแหน่งงาน สถานที่ปฏิบัติการ ไปจนถึงความเชื่อมั่นที่นายจ้างมีต่อศักยภาพคนพิการ “ความฝันของผมในฐานะ HR ที่ทำงานด้านนี้ คือการเห็นคนพิการมีตำแหน่งงานมากขึ้น ทำยังไงให้บริษัทยินดีจ้างงานมากกว่ายอมจ่ายเงินชดเชย ทักษะแบบไหนที่คนพิการมีแล้วจะเป็นที่ต้องการในตลาดแรงงาน สามารถต่อรองเงินเดือน และสื่อสารกับนายจ้างเกี่ยวกับ Job Description รวมถึงการจัดสถานที่ทำงานให้เหมาะสมกับสภาพร่างกายของคนพิการแต่ละคนได้” เบสพูดอย่างหนักแน่น โลกที่ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง ในอดีตคนพิการและคนทั่วไปใช้ชีวิตแยกขาดจากกันแทบจะสิ้นเชิง คนพิการเข้าไม่ถึง ไม่เคยรู้ว่าสังคมทั่วไปเป็นยังไง เช่นเดียวกับคนทั่วไปในสังคมที่ไม่รู้จักโลกของคนพิการ แต่ตอนนี้เราอยู่ในยุคที่เทคโนโลยีทุกอย่างเอื้อต่อการเปิดใจและเรียนรู้กันที่สุดเท่าที่เคยมีมา โลกทั้งสองใบของเบสควรถูกหลอมรวมกันเป็นโลกใบเดียวใบนี้ของทุกคน “พอไม่เคยสัมผัสก็มักจะเหมารวมจากประสบการณ์ในอดีต บางคนที่เคยเจอคนพิการนิสัยแย่ ก็อย่าเหมารวมว่าคนพิการทุกคนจะเป็นแบบนั้น เช่นเดียวกัน เราปลูกฝังน้องๆ เยาวชนพิการเสมอว่าถ้าเจอคนปกติทำตัวไม่ดีใส่ ก็อย่าไปเหมารวมว่าคนอื่นในสังคมเป็นแบบนั้น” เบสเอ่ยขึ้น ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน คนพิการคือหนึ่งในกลุ่มคนชายขอบที่ถูกกีดกันจากโอกาสในการใช้ชีวิตที่เท่าเทียม มีความยากลำบากในการใช้ชีวิต และถูกสังคมกดทับมาเป็นเวลานาน ถ้าเราลองสวมหมวกของคนพิการ มองสิ่งที่เกิดขึ้นอย่างใจเขาใจเรา อาจจะเข้าใจมากขึ้นว่าทำไมคนพิการบางคนจึงเป็นแบบนั้น เบสพูดทิ้งท้ายว่า “ความฝันอีกอย่างของผมคือการนั่งรถไฟท่องเที่ยวจากกรุงเทพฯ ไปประเทศอังกฤษ บางคนได้ยินแล้วถามกลับว่าจะไปทำไม ถึงไปก็มองไม่เห็นอยู่ดี คุณต้องลืมมายาคติเดิมๆ ไปก่อนว่าคนพิการต้องอยู่บ้าน ออกไปไหนมาไหนด้วยตัวเองไม่ได้ และมองย้อนมาถึงรากของปัญหา ถ้าเรามีโครงสร้างพื้นฐานที่ดี มีทางเท้าที่เป็นมิตร คนพิการทุกประเภทไม่ว่าจะหูหนวก ตาบอด ใช้ไม้เท้าหรือนั่งวีลแชร์ จะสามารถเดินทางไปไหนได้อย่างคนทั่วไป “เราทุกคนเกิดมามีชีวิตเดียวเหมือนกัน คนพิการก็มีแพชชันที่อยากไปให้ถึง มีไลฟ์สไตล์ที่หลากหลายไม่ต่างจากคนอื่นๆ และแน่นอนว่าในการเดินทางท่องเที่ยว มันไม่ได้มีวิวเพียงอย่างเดียว ในแต่ละสถานที่มีผู้คน กลิ่น เสียง บรรยากาศ ที่คนพิการทางสายตาสัมผัสและเก็บเกี่ยวเป็นประสบการณ์ชีวิตได้ไม่ต่างกัน” เรื่อง มิ่งขวัญ รัตนคช, เรียบเรียง ศิริณัฐ จรัสโชติสุนทร / นฤปนาท เหรัญญะ, ภาพ นิรุตติ จารุไพศาลกิจ Tags: #SDGsYouthPanel #GlobalGoals #Youth2030